Ατυχήματα
Η μεγαλύτερη και η χειρότερη μοντέρνα επιδημία της εποχής που έχει πλήξει την ανθρωπότητα.
Αποτελεί υγειονομικό πρόβλημα. Κύρια αιτία θανάτου μέχρι 24 χρονών.
3η αιτία θανάτου γενικά. 1η μέχρι 35-40 ετών. Αφορά τα αγόρια περισσότερο και λιγότερο τα κορίτσια. 30-50 θάνατοι σε 100.000 κατοίκους.
Γιατί το κόστος είναι τρομακτικό :
- Σε ανθρώπινες ζωές (ιδία στους νέους)
- Σε αναπηρίες
- Σε οικονομική επιβάρυνση.
Πρόκειται για επιδημία η οποία δεν προκαλεί ανοσία και δεν υπάρχει εμβόλιο.
Η μοναδική άμυνα είναι η αγωγή Υγείας.
Παιδικά ατυχήματα
Εννοούμε εκείνα που συμβαίνουν στο σπίτι και αφορούν τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 14 ετών.
Συχνότητα
Συχνότερα στα αγόρια (37-68% των θανάτων στα αγόρια 1-14 ετών).
(25-55% στα κορίτσια στις ίδιες ηλικίες).
Γενικά το 1/3 των θανάτων οφείλεται σε ατυχήματα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή που όλες οι παιδικές αρρώστιες υποχωρούν και τα εμβόλια εξαφάνισαν ορισμένα εκ των λοιμωδών από τον πλανήτη.
Σημαντική αιτία και νοσηρότητα.
- 1 θάνατος από ατύχημα αντιστοιχεί :
- σε 200-800 τραυματισμούς
- σε 100 εισαγωγές σε νοσοκομεία
- αφήνει αναπηρία σε 1-4 περιπτώσεις - Το 10% των παιδιών που επισκέπτονται το χρόνο τον γιατρό έχουν πάθει ατύχημα.
Τα παιδικά ατυχήματα αφορούν κυρίως παιδιά κάτω των 5 ετών.
Τα παιδιά ατυχήματα οφείλονται σε :
- Πτώσεις: * Συχνότερη σε μικρότερα παιδιά και ιδιαίτερα στα βρέφη.
Τον πρώτο χρόνο της ζωής τα παιδιά πέφτουν:
- Δυο φορές συχνότερα από εκείνα 1-5 χρονών.
- Δέκα φορές περισσότερο από παιδιά 5-14 χρονών.
* Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι όσο μικρό κι αν είναι ένα παιδί πάντα μετακινείται. Γιαυτό δεν πρέπει ποτέ να μένει μόνο του.
* Πέφτουν και μεγαλύτερα παιδιά (έπιπλα, παράθυρο, σκάλες, μπαλκόνι κ.λπ.).
- Ασφυξία: * Κύρια αιτία ασφυξίας σε βρέφη άνω των 6 μηνών είναι η εισρόφηση ξένου σώματος. Τα παιδιά βάζουν στο στόμα τους ό,τι κρατούν. Γιαυτό ποτέ να μην αφήνουμε το παιδί να κρατά μικρό αντικείμενο, όπως κουμπιά, ξηρούς καρπούς, μικρά παιχνίδια κ.λπ.
- * Ασφυξία μπορεί να επέλθει ακόμη και από στραγγαλισμό με την κορδέλα της πιπίλας, το κορδόνι ζακετούλας, κ.λπ.
- Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να πάθουν ασφυξία και από σακούλες πλαστικές, κλείσιμο σε στενούς χώρους κ.λπ. - Εγκαύματα: Τα πιο συχνά ατυχήματα από 1-5 χρονών, τριπλάσια από τα παιδιά 5-14 ετών. Στις ΗΠΑ, 7.500 παιδιά πεθαίνουν τον χρόνο από εγκαύματα.
Στην Ελλάδα νοσηλεύονται 1.500 παιδιά τον χρόνο για εγκαύματα, με συνέπεια δυσμορφίες και μόνιμες αναπηρίες.
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το έγκαυμα είναι συχνότερο στα παιδιά 1-4 χρονών, στα αγόρια και τα πρωτότοκα. - Πνιγμούς: Τα παιδιά αγαπούν το νερό. Το παιδί μπορεί να πνιγεί ακόμη και με λίγο νερό.
- Τραυματισμούς: Κόψιμο με οξύ ή κοφτερά αντικείμενα (γυαλιά, ψαλίδια, μαχαίρια κ.λπ.). 7.000 παιδιά νοσηλεύονται τον χρόνο από τους τραυματισμούς.
- Ηλεκτροπληξίες και Δηλητηριάσεις
Δηλητηριάσεις: Έλαβαν τεράστια έκταση μετά το 1940. Πρόκειται για ατύχημα από ασήμαντο μέχρι σοβαρό, ακόμη και θανατηφόρο. Κάθε ουσία προκαλεί δηλητηρίαση, η οποία εξαρτάται από την δόση.
Κύριες αιτίες:
- ο μεγάλος αριθμός των καταναλισκόμενων φαρμάκων
- η πολυφαρμακία
- η αλόγιστη συνταγογραφία
- η άσκοπη χρήση
Και όταν λέμε φάρμακα εννοούμε :
- Τα φάρμακα 46% και τα φυτοφάρμακα 3,5%
- Τα απορρυπαντικά 29%, καθαριστικά και καλλυντικά
- Επικίνδυνα τρόφιμα 6%
- Τα ζώα 3,5% (ερπετά, έντομα)
- Δηλητηριώδη φυτά 1%
Στις ΗΠΑ: συμβαίνουν 3 εκατ. τον χρόνο δηλητηριάσεις
Στην Αγγλία: 300 χιλ.
Στην Ελβετία: 25 χιλ.
Στην Ελλάδα: 25 χιλ., εξ αυτών : το 69% αφορά παιδιά 15 ετών και το 60% αυτών αφορά παιδιά 1-5 ετών.
Αιτίες:
- Η περιέργεια και η άγνοια, στην βρεφική ή προσχολική ηλικία
- Η αυτοκτονία, άνω των 15 ετών
Τα γεωργικά φάρμακα πρέπει ιδιαίτερα να τα προσέχουμε, να φυλάσσονται σε ασφαλή μέσα. Προσοχή στην χρήση.
Αλλά δυστυχώς υπάρχει πλήθος ουσιών γύρω από το παιδί που μπορούν να του κάνουν ζημιά.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ
Για να πετύχει η Αγωγή Υγείας θα πρέπει να κατανοήσουμε τους τέσσερεις παράγοντες που ευνοούν το ατύχημα (παιδί, ανθρώπινο περιβάλλον, φυσικό περιβάλλον και αιτία).
- Το παιδί – η καρδιά του προβλήματος.
Το παιδί είναι ευάλωτο στο ατύχημα γιατί διακατέχεται από:
- ψυχική και σωματική ανωριμότητα
- έλλειψη πείρας
- έμφυτη τάση να ανακαλύπτει και να αποκτά γνώσεις.
Κι αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά ενός υγιούς και φυσιολογικού παιδιού γιατί αποτελεί στοιχείο της φυσιολογικής του ανάπτυξης το να θέλει να αναρριχηθεί, το να θέλει να ιδεί, να δοκιμάσει, να ικανοποιήσει την περιέργειά του.
Στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής το παιδί εξαρτάται από την επίβλεψη και την προστασία.
Σε μεγαλύτερα αρχίζει και η εκπαίδευση όχι μόνο με λόγια αλλά και το δικό μας παράδειγμα.
Οι δυνατότητες της εκπαίδευσης δεν είναι απεριόριστες. Γιατί δεν είναι εύκολη δουλειά η αλλαγή συμπεριφοράς του παιδιού 3 ετών.( Π.χ. να μην ανεβαίνει σε καρέκλες, να μην πιάνει πρίζες).
Περισσότερη προσοχή χρειάζονται τα παιδιά:
- Υπερκινητικά
- Αδέξια
- Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
- Τα υπερπροστατευόμενα, τα οποία όταν ανεξαρτητοποιηθούν είναι ευάλωτα σε ατυχήματα.
- Το ανθρώπινο περιβάλλον. Τα μισά ατυχήματα γίνονται μπροστά σε μεγάλο (ενήλικα). Το ατύχημα γίνεται σε κλάσματα του δευτερολέπτου.
Δεν είναι καλή αγωγή οι συνεχείς απαγορεύσεις (μη και μη) και η απόλυτος ελευθερία. Χρυσή τομή.
Συχνότερα ατυχήματα : Αρρώστια γονιών, διαζύγιο, μητέρα μικρή ή άρρωστη ή εργαζόμενη. Όταν λείπει ο πατέρας (πιο συχνά) θάνατος, ταξίδια κ.λπ. - Φυσικό περιβάλλον. Σπίτι, αυλή, κήπος. Μπορούμε να παρέμβουμε στον παράγοντα αυτό και να κάνουμε ασφαλέστερη την διαβίωση του παιδιού. Ζούμε σ’ ένα κόσμο σχεδιασμένο για ενήλικες, φτιαγμένο για μας. Και το παιδί;
Οι προδιαγραφές συνήθως αφήνουν το παιδί ανασφάλιστο. Τα σημερινά σπίτια (διαμερίσματα πολυκατοικιών είναι σπίτια παγίδες – ασανσέρ, παράθυρα, γυάλινες μεσόπορτες, μπαλκόνια, σκάλες).
Μετατρέπουμε το πιο ακατάλληλο δωμάτιο (κουζίνα) σε καθιστικό (χώρος με πολλές ηλεκτρικές συσκευές, πρίζες, κατσαρόλες, απορρυπαντικά, κοφτερά αντικείμενα). Σωστό ναρκοπέδιο η κουζίνα, όπου συμβαίνει το 40% των ατυχημάτων.
Τα παιχνίδια επίσης επιλέγονται με το κριτήριο της αισθητικής και όχι της ασφάλειας.
Λόγοι οικονομικοί;
Όχι. Μας λείπει η ενημέρωση. - Τα αίτια. Κοφτερά αντικείμενα κ.λπ.
Τι πρέπει να γίνει:
- Οργάνωση Εθνικός φορέας
- Έρευνα
- Εκπαίδευση
- Νομοθεσία
Γρηγόρης Σολωμός, Ομιλία για τα ατυχήματα σε ημερίδα Αγωγής Υγείας