ΑΡΘΡΑ

Ο Γρηγόρης Σολωμός ασχολήθηκε με τα πεδία της ιατρικής, της φυσικής, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της πολιτικής, της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης, ευρισκόμενος σε διαρκή πνευματική κίνηση για την αναζήτηση της δημιουργικής γνώσης, της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της παραγωγικής σύνθεσης.

Published: May 30 Posted Under: Υγεία

Είκοσι χρόνια ΕΣΥ

Πριν 20 χρόνια ξεκίνησε η μεγάλη Υγειονομική μεταρρύθμιση στην πατρίδα μας με τον Ν. 1397/83, του οποίου είχα την τιμή να είμαι εισηγητής στην Βουλή των Ελλήνων.

Υποσχεθήκαμε τότε ένα σύστημα Δημόσιο, αποκεντρωμένο καθολικό και αποτελεσματικό, το οποίο θα παρείχε δωρεάν υγεία και ποιότητα περίθαλψης στον λαό, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση, κοινωνική θέση και τόπο κατοικίας του καθένα.

Όποιος ισχυρίζεται ότι το ΕΣΥ δεν πέτυχε, το αδικεί και επιεικώς το κάνει από προκατάληψη. Δεν έχω χρόνο να αναφερθώ στις επιτυχίες του και πόσο άλλαξε την μοίρα του λαού μας μπροστά στην αρρώστια και τον θάνατο. Αναφέρω σύντομα και επιγραμματικά τρις μεγάλες του επιτυχίες:

α) Σταμάτησαν τα καραβάνια των ασθενών να αναζητούν την Υγεία τους σε ξένα νοσοκομεία ακόμη και για κιρσούς. Αυτό σημαίνει εμπιστοσύνη στον Έλληνα γιατρό.
β) Έκλεισε το 80% των ιδιωτικών κλινικών με εξαίρεση τα Μαιευτήρια για τους γνωστούς λόγους. Αυτό μεταφράζεται σε εμπιστοσύνη του λαού μας προς το Ελληνικό νοσοκομείο.
γ) Βελτίωσε θεαματικά τους υγειονομικούς δείκτες της χώρας και βρίσκεται σε πολύ καλή θέση συγκρινόμενο με υγειονομικά συστήματα εκατοντάδων χωρών. Αυτό σημαίνει πολύ καλό σύστημα υγείας.

Και βρίσκεται σε πολύ καλή θέση συγκρινόμενο με υγειονομικά συστήματα εκατοντάδων χωρών και με κρίσεις του Π.Ο.Υ.

Βεβαίως δεν απέδωσε όσα περιμέναμε και δεν δικαίωσε τις προσδοκίες του λαού μας, ο οποίος πραγματικά σαγηνεύτηκε από το ΕΣΥ που απετέλεσε τον κύριο πολιτικό και κοινωνικό μοχλό στην διατήρηση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία επί 20 χρόνια.

Βέβαια ο πολιτικός αυτός φορέας έχει την κύρια ευθύνη, για τις παρενέργειες που δημιουργήθηκαν στην πορεία της ανάπτυξης και της εξέλιξης του ΕΣΥ:

  1. Δεν εφαρμόσθηκε σωστά και πλήρως ο αρχικός νόμος.
    - Παρ’ ότι προέβλεπε και μάλιστα λεπτομερειακά - για νόμο - την αποκέντρωση και την δημιουργία των ΠΕΣΥ, μόλις πριν δύο χρόνια συστήθηκαν και λειτούργησαν.
    - Παρ’ ότι αποτελούσε βασική δέσμευση η ενοποίηση των κλάδων υγείας των Ταμείων, επτά Υπουργεία συνεχίζουν να προσφέρουν υπηρεσίες υγείας αναπαράγοντας τις ανισότητες στον λαό.
    - Παρ’ ότι υποσχέθηκε και δεσμεύτηκε νομοθετικά ότι θα υπάρξει πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του εν λόγω νόμου δεν συστήθηκαν ακόμη τα Αστικά Κέντρα Υγείας και τα 150 περίπου Κέντρα Υγείας της υπαίθρου υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν καθόλου.
    - Ακόμη  προβλέφθηκε ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού σ’ εκείνο τον αρχικό νόμο, βασικός μοχλός λειτουργίας της πρωτοβάθμιας φροντίδας, και όμως ακόμη όχι μόνο δεν λειτούργησε ο θεσμός αλλά και δεν ενισχύσαμε όλα αυτά τα χρόνια την παραγωγή Γενικών γιατρών που θα στήριζαν το σύστημα. Πήγα στην Κούβα, χώρα με τον ίδιο πληθυσμό και τον ίδιο αριθμό γιατρών με μας. Από τις 60 χιλιάδες γιατρούς τους, οι 36 χιλιάδες είναι Γενικής Ιατρικής και στελεχώνουν ένα δυναμικό σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας.
    - Και παρ’ ότι μιλήσαμε για συνεχιζόμενη εκπαίδευση των γιατρών, για επανακρίσεις αξιοκρατικές και αποδοχές αξιοπρεπείς, όλα τα ξεχάσαμε, ενθαρρύνοντας σιωπηρά και ένοχα την συμπλήρωση του εισοδήματος του γιατρού από την τσέπη του αρρώστου.
    Και για να αντιληφθείτε που έχουμε φθάσει θα σας ρωτήσω τι θα γινόταν, αν λέγαμε στο λαό την δεκαετία του 80 ότι θα πληρώνει επισήμως τον γιατρό του ΕΣΥ για να τον εξετάσει στο νοσοκομείο. Θα γλιτώναμε το λιντσάρισμα; Και όμως σήμερα, πλήρως εξουθενωμένος και απογοητευμένος αυτός ο λαός τα δέχεται όλα. Γιατί;
    Γιατί κουράστηκε. Κουράστηκε στις λίστες αναμονής. Κουράστηκε στις ουρές. Κουράστηκε με την αναμονή σ’ ένα τηλέφωνο νοσοκομείου που δεν απαντά ή να περιμένει την αδελφή στο κρεβάτι που νοσηλεύεται και δεν έρχεται. Κουράστηκε να βρει ένα γιατρό να μιλήσει για το πρόβλημά του. Κουράστηκε να βρει την ποιότητα της περίθαλψης που του υποσχεθήκαμε. Και πήρε την κατάσταση στα χέρια του. Κάνει μόνος του την επιλογή γιατρού και θεραπευτηρίου και βρίσκει την μεταχείριση που ζητά και θεραπεία ποιότητος που δικαιούται με την τσέπη του.
    Στο 44% ανεβάζουν οι ειδικοί το ποσοστό συμμετοχής της ιδιωτικής δαπάνης στο σύνολο των δαπανών υγείας. Πλησιάζουμε δηλαδή τα δυο τρις δρχ.
  2. Δεν υπάρχει κοινή και ενιαία πολιτική σε βάθος χρόνου αφού κάθε Υπουργός φτιάχνει και δικό του νόμο.
    Δεκάξι Υπουργοί τα τελευταία 20 χρόνια, 16 διαφορετικοί νόμοι, πλήθος Προεδρικών Διαταγμάτων και άλλων διατάξεων. Λες και έπεσε η Κυβέρνηση.
    Ερωτώ : Δεν έχουμε ενιαία πολιτική υγείας. Αν όχι, χρειάζεται να καθορισθεί αυτή η ενιαία πολιτική στην υγεία.
  3. Δεν γέρασε το ΕΣΥ. Γεράσαμε όλοι εμείς που δουλεύουμε για το ΕΣΥ από το 1974 και πρέπει να φύγουμε.

Τι πρέπει να γίνει:

  1. Ενοποίηση όλων των κλάδων υγείας και υπαγωγή των σε ενιαίο φορέα που θα ανήκει στο Υπουργείο Υγείας. Τα ψέματα που συνεχίζονται να σταματήσουν. Μιλάμε σοβαρά άραγε όταν νομοθετούμε ότι τα Ιατρεία του ΙΚΑ που θα δέχονται και ασθενείς άλλων ταμείων θα ανήκουν Διοικητικά στο ΙΚΑ και από πλευράς εποπτείας στο Υπουργείο Υγείας; Αναλογισθείτε τι έχει να γίνει μεταξύ των δύο Υπουργείων αν συμβεί κάποιο ιατρικό σφάλμα. Θα φταίει το ΙΚΑ που επέλεξε και προσέλαβε και που καθορίζει τις εργασιακές σχέσεις του γιατρού ή το Υπουργείο Υγείας που εποπτεύει; Είμαι περίεργος να μάθω τι σημαίνει αυτή η εποπτεία.
    Αν δεν γίνει τώρα, εδώ και τώρα κύριοι, ο Ενιαίος Φορέας Υγείας (ΕΦΥ) που υποσχεθήκαμε εδώ και είκοσι χρόνια, να είσθε βέβαιοι ότι μετά 5-10 χρόνια που θα γιορτάζουμε τα τριαντάχρονα του ΕΣΥ, θα ψάλλουμε τον επιτάφιο του συστήματος γιατί τότε σίγουρα τα μεγάλα και καλά νοσοκομεία της χώρας θα έχουν βγει στο σφυρί και θα ‘χουν παραχωρηθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία, όπως θα παραχωρηθεί και το ΙΚΑ μ’ όλες του τις υπηρεσίες πλην του Μητρώου.
    Σημείωση: Είχε δίκιο ο κ. Παπαδόπουλος όταν παρητήθη. Όταν το Υπουργείο Υγείας με την έγκριση πιστεύω της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού θεσμοθετούσε με νόμο τον ΟΔΙΠΥ, η Διοίκηση του ΙΚΑ με την έγκριση φυσικά του εποπτεύοντος το ΙΚΑ Υπουργείου σχεδίαζε νοσοκομείο στα Λιόσια. Αν δεν έγινε, δεν οφείλεται στην πρόθεση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στον ΕΦΥ αλλά σε άλλους λόγους. Αυτό λέγεται αλαλούμ και όχι Κυβερνητική πολιτική.
  2. Σύσταση Αστικών Κέντρων Υγείας: Φυσικά όλες οι νομαρχιακές και τοπικές μονάδες Υγείας του ΙΚΑ αφού θα ενταχθούν στον ΕΦΥ θα αποτελέσουν τα πρώτα αστικά Κέντρα Υγείας. Αν και τώρα δεν γίνει ο ΕΦΥ μην ξανασυζητάμε για πολιτική Υγείας γιατί έχουμε γελοιοποιηθεί.
  3. Ανάπτυξη συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη ο επαναπροσδιορισμός του Κέντρου Ευθύνης του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η ανάδειξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας σε εξαιρετικής σημασίας προτεραιότητα.
    Γιατί η παράταση των αρρυθμιών και η διαιώνιση των αγκυλώσεων του ΕΣΥ στον τόπο μας εστιάζεται κατά κύριο λόγο στην αποσύνθεση των δομών στην ανοικτή εξωνοσοκομειακή περίθαλψη και παντελή έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας.
  4. Οικογενειακός Γιατρός. Όπου μπορούμε να γίνει σωστά. Όπου δεν μπορούμε ... ας μείνει για αργότερα. Γιατί ο οικογενειακός γιατρός έχει πολλά προβλήματα και εκπλήσσομαι για την βιασύνη πολλών εξ ημών. Ένα μόνο θα ρωτήσω: Θα είναι ο Γενικός γιατρός εκείνος που θα προτιμηθεί για τον ρόλο του Οικογενειακού γιατρού; Αν ναι, ερωτώ και πάλι: Θα αρνηθούμε την μονιμότητα σ’ αυτόν τον Γενικό γιατρό; Εγώ δυσκολεύομαι να απαντήσω.
    Επίσης στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσω τα συμπεράσματα που προέκυψαν σε κάποια έρευνα που έγινε από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας με συνεργασία του ΠΟΥ στους χρήστες υπηρεσιών υγείας. Μεγάλη σημασία και προτεραιότητα η πλειοψηφία των πολιτών δίνει στην δυνατότητα επιλογής του γιατρού και του Θεραπευτηρίου. Γιαυτό πιστεύω ότι ο οικογενειακός γιατρός δεν θα πρέπει να είναι τροχονόμος αλλά να μπορεί ο πολίτης να επιλέγει τον γιατρό ή το Θεραπευτήριο που θέλει. Προσοχή! Πρόκειται για σημαντική για την πορεία του ΕΣΥ, επιλογή.
  5. Πλήρωση χωρίς καθυστέρηση των κενών του νοσηλευτικού και λοιπών παραϊατρικών επαγγελμάτων προσωπικού. Δεν αντέχει άλλο το σύστημα.
  6. Μηχανοργάνωση όλων των Υγειονομικών Μονάδων και εφαρμογή διπλογραφικού συστήματος.
  7. Εφαρμογή κυκλικού ωραρίου στο γιατρό, με παράλληλη αναμόρφωση μισθολογίου και εργασιακών σχέσεων και με διατήρηση του θεσμού της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Όχι για τους λόγους που θεσπίσθηκε, αλλά για άλλους πλέον, πολύ σοβαρότερους.
  8. Έλεγχος της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
  9. Μεταφορά δέκα νοσοκομείων του κέντρου και πέντε της Θεσσαλονίκης σε νέα και σύγχρονα για νοσηλευτικές Μονάδες κτίρια. Μην προσδοκάτε ποιότητα περίθαλψης σε γηρασμένα κτίρια, αφού τα περισσότερα εξ αυτών αποτελούν όνειδος για την χώρα μας, και
  10. Χρήματα. Περισσότερα δεν θα ζητήσω. Θα εξοικονομηθούν από την ανάπτυξη του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας με την μείωση των ημερών νοσηλείας και των εισερχομένων στα νοσοκομεία ασθενών, που θα προκύψει αναμφισβήτητα.

 

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ   -   ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ